Ćwiczenia aktywacyjne, nazywane są też ćwiczeniami prehabilitacyjnymi w związku z tym, że dotyczą najbardziej newralgicznych części naszego ciała zaburzających pracę całego łańcucha kinematycznego. Pomagają one włączyć do pracy małe grupy mięśniowe, ale również uchronić je przed kontuzjami. Poprawiają ogólne funkcjonowanie całego organizmu w trakcie wykonywania bardziej złożonych ruchów i ćwiczeń. Często właśnie te mięśnie są słabymi ogniwami w całym łańcuchu. Jedno słabe ogniwo może doprowadzić do fatalnych skutków w postaci kontuzji. Regularne wykonywanie ćwiczeń koryguje deficyty, usprawniając pracę całego systemu mięśniowego i zmniejszając tym samym ryzyko kontuzji.
Często pojęcie ,,aktywacja” jest źle rozumiane. Nie jest prawdą, że niektóre mięśnie mogą nie być aktywne w sposób całkowity, że ,,zasypiają jak niedźwiedź w zimie. Mechanizm ,,nieaktywnego mięśnia polega na kompensacji reszty łańcucha kinematycznego. Jeśli któryś mięsień nie jest wystarczająco silny, czyli po prostu, jest słabszy niż inne mięśnie dochodzi do kompensacji podczas ruchu. Sztandarowym przykładem jest mięsień pośladkowy i wyprost w stawie biodrowym. W trakcie wyprostu biodra napięcie mięśniowe powinno pojawić się kolejno w mięśniu pośladkowym, grupie tylnej mięśni ud i w mięśniu czworobocznym lędźwi po przeciwległej stronie ciała. Jeśli ruch rozpoczyna się np. z grupy tylnej mięśni ud oznacza to, że nastąpiła kompensacja tego mięśnia względem słabego mięśnia pośladkowego. Analogicznie stanie się w przypadku mięśnia czworobocznego lędźwi. Organizm ,,maskuje w ten sposób deficyt siły pośladków. Może to doprowadzić do uszkodzenia grupy tylnej mięśni ud.
Przyczyn powstawania kompensacji mięśniowej może być wiele. Ciało ludzkie ma wielką zdolność do adaptowania się do okoliczności w jakich się znajduje przez dłuższy czas. Jeśli będziemy 8-12 godzin dziennie siedzieć przed komputerem nasze plecy staną się zaokrąglone, zginacze biodra skrócone, a pośladki ,,wyłączone. Podobnie dzieje się w trakcie uprawiania wybranego sportu. Każdy sport charakteryzuje się swoimi ,,zasadami. W każdym dominują różne rodzaje pracy mięśniowej jedne grupy mięśniowe pracują bardziej, inne mniej. Stąd też pojawiają się urazy charakterystyczne dla danych dyscyplin sportowych kolano skoczka – siatkówka i koszykówka, łokieć tenisisty – tenis, bóle w obrębie stawu ramiennego – piłka ręczna, boks, mieszane sztuki walki, rzut oszczepem i siatkówka, etc. Ale tak jak organizm ludzki może adaptować się do złych wzorów ruchu, tak samo ma wielką zdolność do autonaprawy. Jeśli w sposób skuteczny zdiagnozujemy deficyty siły i wzorce kompensacji ruchowej możemy efektywnie ,,naprawiać nasze ciało. Ćwiczenia aktywacyjne będą jednym z owych narzędzi naprawczych.
Fragment książki ,,SEKRETY PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO W SPORCIE”
Książka dostępna tutaj: www.scec.pl/sekretysily
– SCEC.
